به گزارش اقتصادنگار به نقل از ایسنا، حجت عبدالملکی در مراسم افتتاح همایش اقتصاد دریامحور ایران که امروز برگزار شد، با بیان اینکه امروز از اولین روز ششمین سال گام دوم انقلاب اسلامی است، گفت: ما در ۴۰ ساله دوم انقلاب اسلامی هستیم و افق ۱۴۳۷ افق شکل‌گیری تمدن اسلامی و اتفاق بزرگ در جامعه بشری خواهد بود. بعد اقتصادی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، اقتصاد مقاومتی نامیده شده است، اقتصادی که بتواند با وجود همه مشکلات به هدف خودش برسد.
وی ادامه داد: همه نظام‌های اقتصادی در عالم اهدافی دارند و همه با مشکلاتی مواجه هستند و اقتصادی مقاومتی نامیده می‌شود که با وجود همه مشکلات به هدف خودش برسد. با این نگاه، همه دنیا به‌دنبال این هستند که اقتصاد خود را مقاومتی کنند. ایجاد اقتصاد مقاومتی از سه بخش شناخت ظرفیت‌ها، شناخت موانع و طراحی نظامی مبتنی بر ظرفیت‌ها و موانع تشکیل شده است.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی با بیان اینکه یکی‌از این ظرفیت‌ها اقتصاد دریا است، گفت: ما در ایران ۵۸۰۰ کیلومتر دریا در شمال و جنوب داریم، به آب‌های آزاد دسترسی داریم و عمق آب در ساحل‌های ما برای پهلوگیری کشتی‌ها مناسب است و ایران ما، یکی‌از دیرینه‌ترین کشورها به شمار می‌رود که در حوزه تجارت بین‌المللی دریا پیشگام بوده است.
عبدالملکی با بیان اینکه ما باید بین اقتصاد دریامحور و بندرمحور تفاوت قائل شویم، گفت: اقتصاد دریا، فراتر از اقتصاد بندر است. در اقتصاد دریا چهار بخش سواحل، بستر و کف دریا، متن دریا و سطح دریا مورد مطالعه قرار می‌گیرد. در بخش سواحل کشتیرانی، در بستر دریا استخراج نفت و گاز و ترانزیت، در متن دریا بهره‌برداری از آبزیان، در سطح دریا موضوع حمل‌ونقل مطرح است.
وی با بیان اینکه در دوره قبل از انقلاب، کمترین اهمیت به حوزه اقتصاد دریایی کشور داده می‌شد، افزود: دوره استعمار ایران از ۱۳۱۰ تا ۱۳۵۷ بوده که انگلیسی‌ها، آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها در ایران بودند و الگوی اقتصادی ما دریاگریز بوده است؛ به همین دلیل جمعیت بسیار کمی را در حاشیه دریا می‌بینیم. همین حالا هم هزاران کیلومتر در حاشیه دریا بدون جمعیت باقی مانده که ناشی از نوع نگاه غربی‌ها برای جلوگیری از به فعلیت رساندن استفاده از ظرفیت‌های دریا بوده است.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی خاطرنشان کرد: با وجود این در سال‌های پس از انقلاب، ظرفیت بنادر ما در حوزه نفتی ۱۴ برابر شده، ظرفیت کانتینری حدود ۱۰۰ برابر شده، از نظر مسافری ظرفیت ما حدود ۵۰ برابر شده است، در حوزه کشتیرانی الان نفت‌کش و کشتی می‌سازیم و به‌طور کلی رویکرد ما به سمت اقتصاد دریامحور بیشتر جلب شده است.
عبدالملکی با اشاره به ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصادی توسعه دریامحور از سوی مقام معظم رهبری بیان کرد: در حوزه اقتصاد دریا محور کاری که باید و شاید را انجام ندادیم. در واقع با وجود اینکه در حوزه سیاست‌ها تحول اساسی به سمت اقتصاد دریامحور داریم، اما در عمل کمتر همراه بودیم و بر ریل اقتصادی قبل از انقلاب حرکت کردیم. یکی‌از این محورها حمل و نقل است و ما ظرفیت‌های بسیار زیادی برای کشورهای پیرامون خود داریم. سال‌هاست که کریدور شمال – جنوب مطرح شده، اما سرعت ما کم است.
وی با بیان اینکه در مناطق آزاد هم نقش کمی در کریدور شمال – جنوب داریم، گفت: ۴۸ منقطه آزاد ویژه اقتصادی فعال داریم که بخش زیادی در مرزها و سواحل مستقر هستند. در شمال کشور منطقه آزاد انزلی، امیرآباد و نوشهر را داریم. درجنوب شرق کشور منطقه آزاد چابهار را داریم که راهبردی‌ترین بندر است، منطقه ویژه شهید رجایی، منطقه آزاد بوشهر هم جزو مناطق جدید است. دو منطقه آزاد قشم و کیش هم در جنوب وجود دارد.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی ادامه داد: بنادر منطقه آزاد قشم به دلیل سرعت خوب جریان آب که لایروبی طبیعی دارد، منطقه بسیار خوبی برای ایجاد بندر است. با اتصال جزیره قشم با استفاده از پل خلیج فارس طی سال‌های آتی انتظار داریم ظرفیت بندری این جزیره به ۴۰ میلیون تن برسد.
پروژه رشت – کاسپین در روزهای آینده به اتمام می‌رسد
عبدالملکی با بیان اینکه طی روزهای آینده پروژه ریلی منطقه آزاد رشت- کاسپین در منطقه کاسپین به اتمام می‌رسد، گفت: بخشی از این پروژه در رشت مانده که در روزهای گذشته به‌دلیل بارندگی با توقف مواجه شده بود اما به‌کلی سرعت مطلوبی دارد و ظرف هفته‌های آینده اتصال ریلی دریای خزر از بندر کاسپین به خلیج فارس را خواهیم داشت.
وی با اشاره به ظرفیت بالای بندر و منطقه آزاد چابهار در تقویت کریدور شمال-جنوب، خاطرنشان کرد: بندر چابهار هشت میلیون تن ظرفیت تخلیه و بارگیری دارد، در این بندر هم از چابهار تا خاش یک بخش ریلی مفقوده است که با تکمیل ریل چابهار تا خاش، ظرفیت جدیدی به حوزه کریدور شمال جنوب اضافه خواهد شد. از این رو تلاش می‌کنیم این بخش‌ها را نیز تکمیل کنیم.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی با بیان اینکه ما مهم‌ترین مشتری کریدورها هستیم، افزود: به نوبه خود سعی می‌کنیم زیرساختی که در محدوده قانونی ما هست را فراهم کنیم. اما نباید اهمیت کریدور شمال جنوب را برای بخش‌های تولیدی فراموش کرد. در کنار ظرفیت ترانزیت بار از جنوب کشور، امکان توسعه حمل‌ونقل در داخل کشور برای صنایع خودمان هم فراهم می‌شود. بنابراین لازم است نیم‌نگاهی به اثر تکمیل کریدور شمال جنوب در بخش‌های اقتصادی داخل کشور هم داشته باشید.
مطالعات پل خلیج فارس انجام شده است
عبدالملکی همچنین در حاشیه این مراسم در جمع خبرنگاران با اشاره به اجرای پروژه پل خلیج فارس گفت: همه مطالعات برای ساخت پل خلیج فارس که منطقه آزاد قشم را به سرزمین اصلی متصل می‌کند، انجام شده است. این پروژه حتما باید به اجرا برسد، هر کسی هم که در اصل پروژه تصمیم ایجاد می‌کند یا منافع ملی را نمی‌شناسد یا اینکه نیا دیگری دارد.
وی خاطرنشان کرد: باید توجه داشته باشیم که تمام پروژه‌های حمل و نقل در جنوب کشور به ویژه در خلیج فارس به دلیل اینکه برخی از بنادر جنوبی دریای جنوب خلیج فارس را از رونق خارج می‌کند، احتمال کارشکنی در این پروژه‌ها وجود دارد از این رو باید مراقب باشیم.
تکمیل پل خلیج فارس با پیمانکار چینی
دبیر شورای عالی مناطق آزاد درباره نحوه منابع تامین این پروژه توضیح داد: بخشی از منابع را منطقه آزاد قشم تامین می‌کند و رئیس جمهوری دستور تامین منابع از بودجه عمومی و از محل تهاتر نفت را داده است. تلاش داریم ظرف سه سال آینده این پروژه را به بهره‌برداری برسانیم. مذاکراتی هم با پیمانکاران چینی داشتیم و قرار بر این است که این پروژه جزو پروژه‌های فاینانس و خط اعتباری ایران و چین باشد. البته قرارگاه خاتم‌الانبیا هم همچنان حضور دارد.
عبدالملکی با بیان اینکه این پروژه حتما باید به اجرا برسد، ادامه داد: هر کسی که در اصل پروژه تصمیم ایجاد می‌کند یا منافع ملی را نمی‌شناسد یا اینکه نیات دیگری دارد، باید توجه داشته باشیم که تمام پروژه‌های حمل و نقل در جنوب کشور به ویژه در خلیج فارس به دلیل اینکه برخی از بنادر جنوبی دریای جنوب خلیج فارس را از رونق خارج می‌کند، احتمال کارشکنی در این پروژه‌ها وجود دارد از این رو باید مراقب باشیم.
وی درباره میزان منابع مورد نیاز برای ساخت پل خلیج فارس گفت: تقریبا ۷۰۰ میلیون دلار برای تمام پروژه با تکمیل ریل و بزرگراه‌ها مورد نیاز است اما منافع آن برای کشور بسیار بالا است. در حال حاضر این پروژه حدود ۱۸ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و ساخت پروژه متوقف نشده‌است اما باید منابع دولتی به کمک این پروژه بیاید و معاون اول رییس جمهوری دستور داد که در بودجه ۱۴۰۳ هم ردیف بودجه این پروژه تقویت شود.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی درباره میزان جذب سرمایه خارجی در مناطق آزاد توضیح داد: از ابتدای دولت سیزدهم تا به امروز ۳۰۰ میلیون دلار سرمایه خارجی در مناطق آزاد محقق شده و به ساختمان و کارخانه تبدیل شده‌است. البته از ابتدای امسال تا کنون ۳.۱ میلیارد یورو تقاضای سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد را داشتیم که ۶۰۰ میلیون یورو آن به قرارداد تبدیل شده که به تدریج بر زمین خواهد نشست.
عبدالملکی در پاسخ به اینکه آیا ایجاد منطقه آزاد دیگری در دستور کار است؟ گفت: در حال حاضر ۱۸ منطقه آزاد مصوب در داخل کشور وجود دارد و ایجاد هیچ منطقه آزاد جدیدی در دستور کار قرار ندارد. اما با شش کشور خارجی ترکیه، عراق، سوریه، ازبکستان، عمان و قرقیزستان منطقه آزاد مشترک تاسیس خواهد شد که از این کشورها با سوریه نقطه مشترک هم مشخص و توافق شده در داخل خاک سوریه باشد.
