به‌گزارش اقتصاد نگار به نقل از ایسنا، ایران با دارا بودن منابع طبیعی و جغرافیایی مناسب، از پتانسیل بالایی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر برخوردار است. موقعیت جغرافیایی ایران و تنوع اقلیمی آن فرصت‌های بی‌نظیری برای بهره‌برداری از منابع انرژی پاک فراهم کرده است. پتانسیل بالای ایران در انرژی خورشیدی ایران با میانگین ۳۰۰ روز آفتابی در سال و تابش خورشید به میزان ۵.۵ کیلووات ساعت بر مترمربع، یکی از کشورهای با بیشترین میزان تابش خورشیدی در جهان محسوب می‌شود.
مناطق مرکزی، جنوبی و جنوب شرقی کشور، به ویژه استان‌های یزد، کرمان، و خراسان جنوبی، دارای بهترین شرایط برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی هستند. این میزان تابش خورشیدی نه‌تنها برای تولید برق، بلکه برای کاربردهای دیگری همچون تولید آب گرم و خنک‌سازی نیز قابل استفاده بوده، ایران همچنین دارای ظرفیت بالایی در زمینه انرژی بادی است. مناطق شمال‌غربی، به‌ویژه استان‌های گیلان، آذربایجان غربی و شرقی، و همچنین نواحی شرق کشور مانند سیستان و بلوچستان، از جمله مناطقی هستند که با داشتن بادهای قوی و پایدار، ظرفیت بالایی برای تولید انرژی بادی دارند.
پتانسیل تولید انرژی بادی ایران بیش از ۳۰ هزار مگاوات است
براساس مطالعات انجام شده، پتانسیل تولید انرژی بادی ایران به بیش از ۳۰ هزار مگاوات می‌رسد که می‌تواند بخش قابل توجهی از نیاز انرژی کشور را تأمین کند. ایران همچنین از پتانسیل انرژی زمین‌گرمایی برخوردار است.
مناطق کوهستانی و آتشفشانی، به‌ویژه در استان‌های شمال‌غربی مانند آذربایجان و اردبیل، شرایط مناسبی برای بهره‌برداری از این نوع انرژی فراهم کرده‌اند. علاوه بر این، انرژی‌های زیست‌توده و انرژی‌های دریایی مانند جزر و مد و موج نیز در برخی از مناطق ایران قابلیت استفاده دارند که می‌تواند به تنوع‌بخشی به منابع انرژی کشور کمک کند.
استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر نه تنها به کاهش وابستگی به منابع فسیلی کمک می‌کند، بلکه باعث کاهش آلودگی هوا، ایجاد اشتغال در مناطق محروم، و بهبود پایداری زیست‌محیطی می‌شود. توسعه این منابع می‌تواند به عنوان راهکاری برای مقابله با تغییرات اقلیمی و کاهش اثرات منفی آن بر محیط‌زیست و سلامت عمومی مطرح شود. ایران با دارا بودن پتانسیل‌های قابل توجه در زمینه انرژی‌های خورشیدی، بادی، و زمین‌گرمایی، می‌تواند در مسیر توسعه پایدار گام‌های بزرگی بردارد.
تاکید مسولان بر توسعه تجدیدپذیرها
در همین راستا، در ماه‌های اخیر، مسئولان دولتی بارها بر اهمیت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران تأکید کرده‌اند. با توجه به بحران‌های زیست‌محیطی، آلودگی هوا، و افزایش نیاز به منابع انرژی پایدار، توسعه تجدیدپذیرها به یکی از اولویت‌های مهم کشور تبدیل شده است. این تاکیدات در صحبت‌های مقامات مختلف، از جمله وزرای نیرو و نفت، رئیس سازمان محیط‌زیست، و دیگر مسئولان دیده می‌شود.
وزیر نیرو اخیراً در یکی از سخنرانی‌های خود اعلام کرد که توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی و بادی، از برنامه‌های اصلی وزارت نیرو در سال‌های آتی است.
وی تأکید کرد که ایران با داشتن ظرفیت‌های بالای انرژی خورشیدی در مناطق مرکزی و جنوب‌شرقی و ظرفیت‌های بادی در مناطق شمال‌غربی، می‌تواند به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان انرژی‌های پاک در منطقه تبدیل شود.
به گفته وی، برنامه‌ریزی برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی و بادی جدید در دست اجراست و تسهیلات مالی و فنی بیشتری برای سرمایه‌گذاران در این حوزه فراهم خواهد شد.
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز در اظهارات خود، بر لزوم کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و جایگزینی آنها با انرژی‌های پاک تأکید کرد. وی با اشاره به تأثیرات منفی سوخت‌های فسیلی بر آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی، از برنامه‌های دولت برای تشویق بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در بخش تجدیدپذیرها خبر داد.
وزیر نفت نیز در یکی از سخنرانی‌های اخیر خود به نقش مهم انرژی‌های تجدیدپذیر در آینده انرژی کشور اشاره کرد و اعلام کرد که با توجه به تحولات جهانی در حوزه انرژی و کاهش تدریجی اهمیت سوخت‌های فسیلی، وزارت نفت نیز به دنبال راهکارهایی برای گسترش فعالیت در حوزه انرژی‌های پاک است.
رئیس سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران روز گذشته اعلام کرد که اکنون مجلس و دولت راه نجات را در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر دیده‌اند و امیدواریم این همکاری‌ها صورت بگیرد و بتوانیم میزانی که طی ۲۰ سال اتفاق افتاده است را در طول یکسال آینده تامین کنیم و با اطمینان می‌توانیم بگوییم که ۱۲۰۰ مگاوات را قطعا تامین خواهیم کرد.
به‌دنبال این تأکیدات، دولت اقداماتی نظیر تسهیل فرایند سرمایه‌گذاری، ارائه تسهیلات مالی و اعطای معافیت‌های مالیاتی به سرمایه‌گذاران در بخش تجدیدپذیرها را در دستور کار قرار داده است. همچنین، پروژه‌های مشترک با کشورهای همسایه و نهادهای بین‌المللی برای انتقال فناوری و افزایش بهره‌وری انرژی‌های تجدیدپذیر در حال پیگیری است.
در مجموع، صحبت‌های اخیر مسئولان نشان می‌دهد که توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به یکی از اولویت‌های اصلی کشور تبدیل شده و اقدامات مختلفی در این راستا در حال انجام است. این رویکرد می‌تواند ضمن کاهش آلودگی و حفظ منابع طبیعی، به توسعه اقتصادی پایدار نیز کمک کند.
نقش تجدیدپذیرها در رفع ناترازی
علاوه‌بر این انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توانند نقش بسیار مهمی در کاهش ناآرامی‌ها و ناپایداری‌های انرژی ایفا کنند. در سال‌های اخیر، وابستگی کشورها به سوخت‌های فسیلی و نوسانات قیمت نفت و گاز باعث ایجاد مشکلات جدی در تأمین پایدار انرژی شده است. این نوسانات می‌تواند به بی‌ثباتی اقتصادی و سیاسی، وابستگی به واردات، و آسیب‌پذیری در برابر تحریم‌ها منجر شود. در این شرایط، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند راهکاری مؤثر برای کاهش این چالش‌ها باشد.
یکی از مهم‌ترین راهکارهای مقابله با ناآرامی‌های انرژی، کاهش وابستگی به منابع فسیلی است. ایران با توجه به پتانسیل بالای خود در انرژی‌های خورشیدی و بادی، می‌تواند بخشی از نیاز انرژی خود را از منابع داخلی و تجدیدپذیر تأمین کند. این امر باعث کاهش نیاز به واردات انرژی و کاهش آسیب‌پذیری در برابر نوسانات بازار جهانی انرژی می‌شود.
علاوه بر این انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی، بادی، و زمین‌گرمایی از منابع بومی و در دسترس هستند که می‌توانند به‌صورت پایدار و بدون نیاز به واردات یا استخراج‌های پیچیده، انرژی تولید کنند. این منابع نه‌تنها امنیت انرژی کشور را افزایش می‌دهند، بلکه می‌توانند از شوک‌های قیمتی و قطع‌های ناگهانی انرژی جلوگیری کنند. بهره‌برداری گسترده از این منابع به معنای کاهش وابستگی به شبکه‌های انرژی بین‌المللی و افزایش استقلال انرژی کشور است.
استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند اثرات زیست‌محیطی منفی ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی را کاهش دهد. کاهش آلودگی هوا، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و کاهش تخریب محیط‌زیست، به بهبود کیفیت زندگی شهروندان و کاهش تنش‌های اجتماعی مرتبط با آلودگی کمک می‌کند.
این مزایا در نهایت به افزایش پایداری اجتماعی و اقتصادی کمک می‌کنند. همچنین می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای اشتغال و سرمایه‌گذاری ایجاد کند. ساخت و بهره‌برداری از نیروگاه‌های خورشیدی و بادی به ایجاد مشاغل جدید، به‌ویژه در مناطق محروم و روستایی، کمک می‌کند. این امر نه‌تنها به توسعه اقتصادی کمک می‌کند، بلکه ناآرامی‌های اجتماعی ناشی از بیکاری را نیز کاهش می‌دهد.
اگرچه سرمایه‌گذاری اولیه در انرژی‌های تجدیدپذیر ممکن است بالا باشد، اما در بلندمدت هزینه‌های عملیاتی و نگهداری آنها بسیار کمتر از نیروگاه‌های فسیلی است. با کاهش هزینه‌های تولید انرژی و افزایش بهره‌وری، تجدیدپذیرها می‌توانند به تثبیت قیمت انرژی و کاهش بار مالی بر دولت و مصرف‌کنندگان کمک کنند.
انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توانند به طور مؤثری به کاهش ناآرامی‌های انرژی کمک کنند. با بهره‌برداری از این منابع پایدار و بومی، کشورها می‌توانند امنیت انرژی خود را افزایش دهند، وابستگی به واردات را کاهش دهند و به توسعه پایدار و کاهش اثرات زیست‌محیطی دست یابند. در این مسیر، حمایت‌های دولتی و سرمایه‌گذاری‌های هدفمند نقش کلیدی در تحقق این اهداف دارند.
