محمد میرزایی
کارشناس مسائل تجاری
این روزها بحث انتخاب مدیران جدید برای مناطق آزاد کشور بسیار داغ است و در این میان منطقه آزاد قشم به عنوان منطقه آزادی که جمعیتی حدود ۱۷۰ هزار نفر در قلمرو آن زندگی میکنند از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا مدیریت اقتصادی آن بدون توجه به ارزش های اجتماعی و ملاحظات این جامعه محلی ممکن نیست.
در محاوره عامه با دو کلمه مواجه هستیم که به ظاهر بسیار شبیه هم هستند اما از نظر علم اقتصاد، تفاوت بسیاری بین آنها وجود دارد:
«ارزش و قیمت» ؛ «قیمت» همان بهایی است که همه مشتری های بالقوه آماده هستند برای یک کالا یا کسب و کار بپردازند اما «ارزش» مجموعه ای از ویژگی های ملموس و ناملموس است که جایگاه یک کالا یا کسب و کار تجاری را در زندگی یک مشتری خاص تعریف مینماید.
به عنوان مثال ممکن است قیمت یک انگشتر مثلا حدود ۲ میلیون تومان باشد و هر کسی با پرداخت این قیمت می‌تواند به آن دست یابد اما وقتی همین انگشتر از پدری به پسرش به ارث می‌رسد نماینده هزاران خاطره در طول زندگی شان است فلذا می‌گوییم آن انگشتر برای این پسر بسیار ارزش دارد و حتی غیر قابل قیمت گذاری میشود؛
جزیره قشم برای مردم و سرمایه داران هرمزگانی “ارزش” دارد و برای مدیران اقتصادی و سیاسی کشور “قیمت”!
بومیان هرمزگان و جزیره قشم صدها سال بر اساس مبانی و روش های اقتصاد خرد، مشغول تجارت دریایی بوده اند و همواره میزبان خوبی برای سایر بازرگانان و تجار ایرانی و خارجی؛ و اینکه ناگهان ساختاری با عنوان منطقه آزاد تجاری بر روی این خاک ایجاد شود و به جامعه محلی بگوید:
از امروز طبق قوانین من روی به تجارت و اقتصاد کلان بیاورید و در بندرگاه های بزرگ من تجارت کانتینری را تجربه کنید و سود بیشتری ببرید… عملا با روح اجتماعی و تجربه تاریخی این جامعه محلی همخوانی و سنخیت ندارد.
متاسفانه در طول سه دهه گذشته همواره شاهد انتصابات سیاسی مدیران عامل منطقه آزاد قشم بوده ایم که برخی سیاسیون پایتخت نشین، مدیریت این جزیره را همچون نگینی به دوستان و همراهان و استادان خود پیش کش کرده اند!
از همان ابتدای کار و چند ماه پس از تاسیس منطقه آزاد قشم، حزب کارگزاران مدیریت این منطقه را به عنوان تقدیر به مهندس بهروز بوشهری که تازه از اسارت ده ساله‌ی زندان های بعث عراق آزاد شده بود تقدیم کرد اینگونه انتصابات جاری بود تا هم اکنون که شاگردان دکتر عادل پیغامی این پست را به عنوان تشکر به استادشان هدیه داده‌‌اند! و اتفاقا این روزها شنیده میشود که در محافل سیاسی کشمکش هایی بین بزرگان سیاسی کشور وجود دارد که سکان مدیریت منطقه آزاد قشم به کدام حزب و جناح و تفکر سیاسی پیش کش شود!
البته امیدواریم رییس جمهور محترم و سایر مدیران ارشد اقتصادی کشور از جمله وزیر محترم اقتصاد و دبیر محترم شورای عالی مناطق آزاد کشور در برابر این سهم خواهی ها ایستادگی نمایند با یک رویکرد سازنده، در آینده نزدیک شاهد رشد و توسعه بیش از پیش جوامع محلی و همجوار مناطق آزاد کشور باشیم.
