#اقتصادنگار – در سال زراعی جدید وزارت جهاد کشاورزی با فراهم آوردن سه میلیون تن کود شیمیایی و بیش از ۵۵۰ هزار تن بذر غلات و دانه‌های روغنی، گامی حیاتی در راستای بهبود وضعیت کشاورزی کشور برداشت. این اقدام در شرایطی صورت گرفت که محدودیت‌های مالی و اقتصادی همچنان چالش بزرگی برای کشور به شمار می‌آید، این دستاورد ثابت می‌کند که با برنامه‌ریزی صحیح، می‌توان بر مشکلات فائق آمد و به سمت خودکفایی در تولیدات کشاورزی حرکت کرد. این تأمین گسترده نه تنها بر تولید داخلی تأثیر مثبت گذاشته، بلکه می‌تواند در بلندمدت به افزایش امنیت غذایی و کاهش وابستگی به واردات مواد اولیه کشاورزی منجر شود. در واقع، این موفقیت به نوعی نشان از اراده دولت در پشتیبانی از کشاورزان و تأمین نیازهای اساسی آنها دارد، هرچند که در سایه تحریم‌ها و بحران‌های اقتصادی، این اقدامات همچنان با چالش‌هایی مواجه خواهد بود.
کود، رکن کشاورزی
خودکفایی در تولید کود یکی از مسائلی است که می‌تواند تأثیرات بسیار عمیقی بر کشاورزی و اقتصاد ایران بگذارد. ایران به عنوان کشوری با منابع غنی طبیعی، بخش‌های وسیعی از اراضی کشاورزی و نیاز به تأمین امنیت غذایی برای جمعیت خود، باید به دنبال راه‌کارهای مستقل برای تأمین کود باشد. در حال حاضر، کشور از واردات گسترده کودهای شیمیایی و آلی بهره می‌برد که علاوه بر ایجاد وابستگی اقتصادی، مشکلات مختلفی را به همراه دارد. در این راستا، رسیدن به خودکفایی در تولید کود می‌تواند به یک راه‌حل پایدار و موثر تبدیل شود.
کود یکی از ارکان اصلی در کشاورزی است که بدون آن، کیفیت و کمیت تولیدات کشاورزی به شدت کاهش می‌یابد. کشاورزان برای حفظ حاصلخیزی خاک و رشد بهتر گیاهان خود نیاز به کود دارند و این نیاز در ایران به دلیل وسعت اراضی کشاورزی و تنوع محصولات، امری ضروری به شمار می‌آید. وابستگی به واردات کود می‌تواند مشکلاتی چون افزایش هزینه‌ها، نوسانات ارزی، و دشواری‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌ها را برای کشور ایجاد کند. بنابراین، راه‌حل طبیعی و پایدار برای رفع این مشکل، خودکفایی در تولید کود است.
خودکفایی در تولید کود، کلید امنیت غذایی و توسعه پایدار
در ایران، به دلیل موقعیت ژئوپولیتیکی خاص و چالش‌های اقتصادی و سیاسی که کشور با آنها روبرو است، وابستگی به واردات می‌تواند یک نقطه ضعف بزرگ به شمار آید. کشورهایی که از منابع کودهای شیمیایی و آلی برخوردار هستند، می‌توانند به راحتی بر قیمت و عرضه این محصولات تأثیر بگذارند و ایران که تحت تحریم‌ها قرار دارد، به شدت تحت تأثیر این وضعیت قرار می‌گیرد. در این شرایط، خودکفایی در تولید کود می‌تواند منجر به کاهش وابستگی به کشورهای خارجی شود و امنیت غذایی کشور را تقویت کند.
یکی از پیامدهای مهم خودکفایی در تولید کود، کاهش هزینه‌های کشاورزی است. واردات کودهای شیمیایی و آلی نه تنها نیاز به منابع ارزی دارد بلکه نوسانات قیمت‌ها و مشکلات تجاری می‌تواند هزینه‌ها را برای کشاورزان افزایش دهد. در نتیجه، خودکفایی در این بخش می‌تواند به کاهش هزینه‌های تولید کمک کرده و رقابت‌پذیری محصولات کشاورزی ایران را در بازارهای داخلی و خارجی بهبود بخشد. این امر در بلندمدت باعث رشد و توسعه اقتصادی کشور خواهد شد.
در کنار مزایای اقتصادی، خودکفایی در تولید کود می‌تواند به بهبود وضعیت محیط زیستی نیز کمک کند. ایران با بحران‌های زیست‌محیطی چون فرسایش خاک و کاهش کیفیت آن مواجه است. استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی در برخی موارد موجب تخریب خاک و آلودگی محیط زیست می‌شود. به همین دلیل، تولید کودهای آلی که از مواد طبیعی به دست می‌آیند، می‌تواند به حفظ ساختار خاک، افزایش حاصلخیزی آن و بهبود کیفیت محیط زیست کمک کند. استفاده از کودهای آلی در بلندمدت می‌تواند موجب کاهش آلودگی‌های خاکی و آب‌های زیرزمینی شود.
توسعه صنعت کودسازی در ایران نه تنها به خودکفایی در این زمینه کمک می‌کند، بلکه موجب افزایش اشتغال و رشد فناوری در کشور خواهد شد. ایران دارای منابع غنی معدنی است که می‌توان از آنها در تولید کودهای شیمیایی بهره برد. علاوه بر این، با استفاده از دانش فنی و تکنولوژی‌های نوین، کشور می‌تواند به تولید کودهای با کیفیت و متناسب با نیاز کشاورزی خود دست یابد. توسعه این صنعت می‌تواند باعث ایجاد برندهای داخلی و صادرات این محصولات به کشورهای دیگر شود.
افزون بر این، خودکفایی در تولید کود می‌تواند به افزایش امنیت غذایی کشور کمک کند. ایران به عنوان کشوری با جمعیت زیاد و منابع محدود، نیازمند تأمین غذای کافی برای مردم خود است. تولید داخلی کود می‌تواند موجب افزایش عملکرد محصولات کشاورزی شود و در نتیجه میزان تولیدات کشاورزی کشور را به حدی برساند که به راحتی نیازهای داخلی را برآورده کند. این امر نه تنها به تأمین غذای مردم کمک خواهد کرد، بلکه می‌تواند به کاهش وابستگی به واردات غذا و تقویت بخش کشاورزی منجر شود.
سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه؛ کلید موفقیت ایران در تولید کود و کشاورزی پایدار
با وجود این مزایا، رسیدن به خودکفایی در تولید کود چالش‌هایی نیز دارد.از جمله این چالش‌ها می‌توان به نیاز به سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، استفاده از فناوری‌های پیشرفته، تأمین مواد اولیه با کیفیت، توسعه زیرساخت‌های تولید، و آموزش نیروی انسانی متخصص اشاره کرد. کشاورزان نیز باید با شیوه‌های نوین کشاورزی و استفاده از کودهای مناسب آشنا شوند. این استراتژی می‌تواند ضمن بهبود وضعیت اقتصادی کشور، به حفظ منابع طبیعی، بهبود کیفیت تولیدات کشاورزی و تأمین امنیت غذایی کمک کند. موفقیت در این زمینه نیازمند همکاری مؤثر میان دولت، بخش خصوصی، و کشاورزان است که می‌تواند به تحول مثبت در کشاورزی و صنعت کشور و تبدیل ایران به یکی از کشورهای پیشرو در این حوزه بیانجامد.
در همین خصوص سید سجاد حسینی مشاور وزیر و رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت‌جهادکشاورزی گفت: با آغاز سال زراعی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ و همزمانی این امر با استقرار دولت چهاردهم، وزارت جهاد کشاورزی اقدامات چشمگیری را در جهت تامین نیازهای اساسی کشاورزان آغاز کرده است. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کشاورزان در سال‌های اخیر، کمبود کود و بذر یارانه‌ای بوده است؛ نهاده‌هایی که نقش حیاتی در تولید محصولات زراعی و باغی ایفا می‌کنند. این موضوع به ویژه با توجه به مشکلات اقتصادی و محدودیت‌های مالی کشور اهمیت دوچندانی پیدا کرده است.
وی افزود: با وجود تخصیص کمتر از ۱۱ درصد از منابع مالی مورد نیاز از سوی سازمان برنامه و بودجه، وزارت جهاد کشاورزی تلاش کرده است تا از تمامی ظرفیت‌های خود برای تامین این نهاده‌های اساسی بهره گیرد. این وزارتخانه موفق شده است تا در مدت زمان کوتاهی، تمامی کودهای مورد نیاز را برای آغاز سال زراعی تامین کند. تاکنون، سه میلیون تن از انواع کودهای پایه کشاورزی تدارک دیده شده و در مراحل مختلف توزیع به سراسر کشور قرار گرفته‌اند. به گفته مقامات مسئول، ذخایر کود کشور هم‌اکنون در وضعیت مطلوب و ایده‌آل قرار دارد، به طوری که می‌تواند نیازهای کشاورزان را به خوبی پوشش دهد.
توزیع ۵۵۰ هزارتن انواع بذر غلات
رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت‌جهادکشاورزی بیان کرد: در کنار کود، بذر نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. بیش از ۵۵۰ هزار تن انواع بذر غلات اساسی و دانه‌های روغنی تولید و وارد چرخه توزیع شده‌اند تا اطمینان خاطر کشاورزان در خصوص دسترسی به بذور با کیفیت و مطلوب افزایش یابد. این اقدامات می‌تواند به طور موثری به بهبود تولید محصولات زراعی کمک کند و کشاورزان را برای مقابله با چالش‌های احتمالی در دوره زراعی جدید آماده سازد.
وی تاکید کرد: اهمیت این اقدامات زمانی بیشتر روشن می‌شود که به نقش کلیدی کشاورزی در اقتصاد کشور بپردازیم. کشاورزی در ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی، سهم قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی و اشتغال‌زایی دارد. از این رو، تامین به موقع و مناسب نهاده‌های کشاورزی، به معنای تقویت زیرساخت‌های رشد اقتصادی و بهبود امنیت غذایی کشور است.
عبور از بحران نهاده‌ها؛ کشاورزی ایران در مسیر رشد پایدار
حسینی اذعان کرد: در این راستا، دولت چهاردهم با پیگیری و اجرای سیاست‌های حمایتی، در تلاش است تا چالش‌های مالی و اجرایی پیش روی بخش کشاورزی را رفع کند. مشارکت فعال نهادهای مختلف و همکاری بخش خصوصی و دولتی در تامین نهاده‌ها و همچنین اجرای برنامه‌های حمایتی و آموزشی برای کشاورزان، می‌تواند به ارتقای بهره‌وری و افزایش کیفیت تولیدات کشاورزی منجر شود.
وی افزود: این اقدامات و دستاوردها، زمینه‌ساز یک تحول جدی در بخش کشاورزی خواهند بود، به شرط آنکه سیاست‌های حمایتی و تخصیص بهینه منابع ادامه یابد. در روزهای آتی، انتظار می‌رود با تقویت روابط بین بخشی و ارائه تسهیلات بیشتر، روند توزیع و تامین نهاده‌ها بهبود یابد و کشاورزان با مشکلات کمتری در فرآیند تولید مواجه شوند.
حسینی تصریح کرد: حفظ پایداری و تداوم تامین نهاده‌ها، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اجرای سیاست‌های بلندمدت است. از این رو، انتظار می‌رود تا دولت چهاردهم با بهره‌گیری از تجربیات گذشته و به کارگیری شیوه‌های نوین، به بهبود وضعیت کشاورزی کشور کمک کند و از بروز مشکلات گذشته جلوگیری نماید.
وی کفت: با نگاهی به آینده، این تدابیر می‌تواند نقش کلیدی در امنیت غذایی کشور ایفا کرده و زمینه‌ساز رشد پایدار در عرصه کشاورزی شود. اکنون، کشاورزان با امیدواری بیشتری به استقبال سال زراعی جدید می‌روند، در حالی که چشم‌اندازها نشان از بهبود چشمگیر در روند تامین و توزیع نهاده‌های کشاورزی دارد.
