به گزارش #اقتصادنگار به نقل از مهر حوادث خبرساز چند روز گذشته در نظام سلامت مانند نابینایی ۹ بیمار، فوت ۷۰ بیمار دیالیزی و آتش‌سوزی بیمارستان‌ها، زنگ خطر جدی برای نظام سلامت به صدا درآورده است که شاید اصلی‌ترین دلیل بروز این حوادث نبود نظارت مؤثر از سوی سازمان‌های مربوطه است و همین اتفاقات بی‌اعتمادی مردم به سیستم درمانی را تشدید می‌کند.
نابینا شدن بیماران بیمارستان چشم پزشکی، فوت ۷۰ بیمار دیالیزی به دلیل استفاده از داروی بی کیفیت و آتش سوزی در بیمارستان قائم در رشت که باعث فوت بیماران شد، داغی بود که نظام سلامت بر دل هموطنان گذاشت. در بحث اصلی که می‌توان گفت عدم نظارت درست بر خدمات درمانی و پزشکی در ۳ حادثه اخیر نقش پررنگ‌تری را ایفا می‌کند.
باید به این موضوع توجه داشت با تکرار این اتفاقات مسیر بی اعتمادی به پزشکان و کادر درمان آغاز می‌شود، و از همین رو گاه افراد را مجبور به درمان خودسرانه می‌کند که ترجیح می‌دهند به جای اینکه جان خود را در دست پزشکان بسپارند برای درمان به سراغ فضای مجازی و افراد غیرپزشک بروند.
ماجرای فوت ۷۰ بیمار دیالیزی
کمیسیون بهداشت و درمان مجلس سال جاری در جریان فوت ۵۰ بیمار دیالیزی به دلیل استفاده از داروی بی‌کیفیت که بعداً گفته شد احتمال دارد به عنصر آلومینیوم آلوده شده باشد قرار گرفت و با برگزاری نشستی با مسئولان مربوطه این موضوع را بررسی و مشخص شد یکی از شرکت‌ها در این رابطه قصور داشته است.
آنطور که سلمان اسحاقی سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس روایت می‌کند، در وهله اول گفته شد ۱۰ تا ۱۲ بیمار دیالیزی در شهرهای مشهد و اصفهان به دلیل استفاده از محلول و با علائم مغزی، عفونتی، تشنجی و کما جان خود را از دست دادند و پس از مدتی آمار فوتی‌ها به ۵۰ نفر رسید و تاکنون ۷۰ نفر جان خود را از دست دادند.
سید حیدر محمدی رئیس وقت سازمان غذا و دارو در این خصوص گفته است، برای پیگیری فوری گزارش‌ها در خصوص مشکلات یک محصول دارویی بیماران دیالیزی، کارشناسان در کارخانه حضور یافته و موضوع را از نزدیک بررسی و دستورات لازم را صادر کردند. تیم کارشناسی به آزمایشگاه مرجع و محل آزمایشگاه داروسازی ثامن مشهد اعزام شد تا موضوع را بررسی کند. از سوی دیگر پرونده قضائی برای این موضوع تشکیل شده است و در انتظار پیگیری مراجع قضائی است.
ماجرای فوت ۹ نفر از افراد بر اساس آتش سوزی در بیمارستان قائم چه بود؟
آخرین جزییات از آتش سوزی بیمارستان قائم رشت/ ۹ نفر جان باختند
بیمارستان قائم (عج) رشت دچار حادثه آتش سوزی شده که از همان ساعات ابتدایی نیروهای آتش نشانی، امداد و خدماتی برای مهار آتش سوزی وارد عمل شدند. این بیمارستان ۲۵۰ تخت فعال داشته که در زمان وقوع آتش‌سوزی ۱۴۲ بیمار در بیمارستان بستری بودند از این تعداد ۱۰۹ بیمار در بخش عادی و ۳۳ بیمار در بخش‌های ویژه بستری بوده‌اند، همزمان با وقوع آتش سوزی بیماران از این بیمارستان به سایر بیمارستان‌های شهر رشت منتقل شدند. این آتش سوزی بعد از چهار ساعت تلاش نیروهای آتش نشانی مهار شد.
متأسفانه تاکنون و بر اساس آخرین آمارها ۹ نفر از بیماران که بیشتر آنها بدحال بوده و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری بودند جان خود را از دست دادند، اما همچنان دلیلی محکم برای بروز این اتفاقات روشن نشده است.
آمار و وضعیت قصور پزشکی در ایران
در ایران، آمارهای رسمی و غیررسمی نشان‌دهنده وضعیت نگران‌کننده‌ای در زمینه قصور پزشکی است. بر اساس اعلام پزشکی قانونی پرونده‌های بررسی شده در کمیسیون‌های تخصصی در سال ۱۴۰۰، ۳۰ هزار و ۹۵۳ و در سال ۱۳۹۹، ۲۹ هزار و ۳۱۳ پرونده به ثبت رسیده است که این آمار نسبت به سالهای قبل رشد ۵.۶ درصدی داشته است.
از سوی دیگر، آمارهای غیررسمی حاکی از آن است که سالانه حدود ۴۵ هزار نفر در کشور به دلیل خطاهای پزشکی و دارویی آسیب می‌بینند. همچنین، برآورد می‌شود که حدود ۳ هزار نفر به دلیل این اشتباهات جان خود را از دست می‌دهند.
همچنین اردیبهشت ماه امسال معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی کشور گفت: «سال گذشته ۱۰۰ مورد پرونده پزشکی در هیأت‌های انتظامی این سازمان تشکیل شده که در مقایسه با سال ۱۴۰۰، ۳۰ درصد افزایش داشته است که ۲۰ درصد شکایت‌ها مربوط به جراحی زیبایی است.»
یکی از عوامل اصلی در افزایش شکایات و موارد قصور پزشکی در ایران، کمبود امکانات، فشار کاری بالا بر پزشکان، و عدم رعایت استانداردهای درمانی است. همچنین، نبود سیستم‌های نظارتی مؤثر و شفافیت در گزارش‌دهی موارد خطا نیز از مشکلات عمده در این حوزه به شمار می‌رود.
تیغ دو دم بی اعتمادی بر روابط بیمار و پزشک – سلامت نیوز
ایجاد شکاف بی اعتمادی مردم به پزشکان جدی ترین مسئله نظام سلامت
رعایت حقوق بیمار و دریافت مطلوب خدمات سلامت حق بیمار است. همچنین اطلاعات باید به نحو مطلوب و به میزان کافی در اختیار بیمار قرار گیرد تا در این مسیر بهترین انتخاب صورت گیرد و فرد بیمار از خدمات درست در مراکز درمانی استفاده درست کند و با نهایت آرامش خاطر به درمان خود بپردازد.
اما در مواقعی بی توجهی به بیمار باعث می‌شود تا شاهد نارضایتی افرادی باشیم که دچار بی اعتمادی و نگرانی از روند کار کادر درمان می‌شوند و اگر پزشکی هم کار خود را به درستی انجام دهد در اینجاست که تر و خشک با یکدیگر می‌سوزند.
اما وزارت بهداشت کجای کار قرار دارد؟
وزارت بهداشت کجاست؟ سازمان نظام پزشکی کجاست؟ واقعاً اگر چنین حوادثی در کشورهای دیگر رخ می‌داد مسئولان امر برای برخورد با چنین تخلفاتی چه می‌کردند؟ در ذهن نمی‌گذرد که کادر درمان یک بیمارستان با استفاده داروی اشتباه، وسایل پزشکی آلوده وارد عمل شود و حوادث مرگباری رخ دهد اما رؤسای این بیمارستان‌ها توبیخ یا برکنار نشوند! بلکه با صدور بیانیه این خطاهای فاجعه آفرین رو توجیه کنند.
چگونه می‌شود ۹ بیمار در یک اتاق عمل توسط پنج جراح چشم پزشک عمل ساده آب مروارید انجام دهند و بعد از چند روز همگی کور و نابینا شوند؟
قصور پزشکی یا تقصیر پزشکی؟
میثم مهدیار جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری مهر گفت: ما یک مقوله تفسیر پزشکی و قصور پزشکی داریم، در اتفاق تقصیر پزشکی در فرایند تشخیص و درمان توسط پزشک اتفاق می‌افتد که با توجه به اینکه هر بیماری و عارضه‌ای یک شکل منحصر به فردی دارد نیز پزشک در تشخیص آن دچار اشتباه می‌شود و خطایی را مرتکب می‌شود.
قصور پزشکی چیست و نحوه محاسبه دیه قصورات پزشکی چگونه می باشد؟
ساختار سلامت ضعیف باعث قصور پزشکی می‌شود
وی افزود: در قصور پزشکی اتفاقات ناشی از اهمال‌ها، سستی‌ها و خطای ارادی فرد در جریان تشخیص و درمان است که با تفسیر پزشکی متفاوت است، در واقع می‌توان گفت؛ یعنی تفسیر پزشکی قابل جلوگیری نیست اما قصور پزشکی قابل جلوگیری است و برای همین در محاکم قضائی تقصیر پزشکی با مجازات کیفری مواجه نمی‌شود ولی قصور پزشکی مواجه می‌شود و مسئله‌ای که اتفاق می‌افتد این است که قصور پزشکی ناشی از مسائل فردی و شخصی نیست بلکه مسائل ساختاری هم ممکن است در تفسیر و قصور پزشکی دخیل باشند ولی در تقصیر پزشکی قابل پیشگیری نیست.
به گفته وی؛ ساختار نظام سلامت ما به علت اشکالاتی که دارد باعث افزایش قصور پزشکی می‌شود.
مهدیار ادامه داد: به واسطه تهدیدهایی که از سمت مراکز درمانی و افراد صورت می‌گیرد، آمار دقیقی از قصور پزشکی وجود ندارد و افراد وارد فرایند طرح شکایت و دعوا نمی‌شوند که براساس این عوامل نمی‌توانیم آمار دقیقی را ارائه دهیم، مگر اینکه پزشکی قانونی آماری را شرح دهد.
قصور پزشکی چیست؛ انواع، مجازات و نحوه شکایت – چطور
عدم توجه به حق و حقوق بیمار از جانب پزشکی قانونی
این جامعه شناس خاطر نشان کرد: پزشکی قانونی نیز گزارش واضح و روشنی را ارائه نمی‌دهد و در این حیطه‌ها از حقوق بیماران دفاع نمی‌شود و مهمترین عامل ساختاری که باعث افزایش قصور پزشکی می‌شود، تعارض منافعی است که در طی مدیریت سلامت اتفاق می‌افتد، یعنی اگر اتفاق و قصور پزشکی رخ دهد، قصور پزشکی توسط خود پزشکان مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر فردی در اثر یک عملیات پزشکی دچار آسیب شود و شکایت صورت گیرد نیز توسط پزشکان، صنف پزشکان، نظام پزشکی و دانشگاه‌های علوم پزشکی داوری نهایی انجام می‌شود.
اولویت درمان محوری نسبت به پیشگیری محوری
وی افزود: همان پزشکان و نمایندگان گروه‌های پزشکی نظر می‌دهند و اعمال عدالت در این شرایط غیر ممکن می‌شود و شکایت در این حوزه‌ها به نتیجه‌ای نمی‌رسد. این نوع نگاه به بیمار و بیماری در ایران و نظام سلامت دولتی ما به سمت درمان محوری رفته است و از پیشگیری محوری جلوگیری کرده است و به جای اینکه پیشگیری محوری را رو پیگیری کند به دلیل همین تعارض منافع سمت درمان محوری رفته است و کالایی شدن پزشکی محصول این تعارض منافع است.
مهدیار خاطرنشان کرد: در نظام سلامتی ما هم ارائه خدمات پزشکی و خرید خدمات پزشکی با صنف پزشکان است و بیمه‌های سلامت به ذیل وزارت بهداشت منتقل شده‌اند که ناظر و داور این روندها صنف پزشکان هستند.
تجارت کثیف” برخی پزشکان با بیماری مردم
به گزارش مهر؛ مسائل مرتبط با قصور و تقصیر پزشکی در ایران ریشه در مشکلات ساختاری نظام سلامت کشور دارد. قصور پزشکی، برخلاف تقصیر، ناشی از سهل‌انگاری، اهمال و خطاهای قابل پیشگیری است و در بسیاری موارد، ناشی از تعارض منافع در ساختار مدیریت سلامت است. این تعارضات شامل داوری پزشکان در پرونده‌های مرتبط به خود، تمرکز بر درمان به جای پیشگیری، و کالایی شدن خدمات سلامت است.
به دلیل بازاری شدن نظام سلامت و منافع صنفی پزشکان، اخلاق پزشکی و مسئولیت اجتماعی پزشکان به حاشیه رفته است. به همین دلیل شکایات بیماران اغلب به نتیجه نمی‌رسد و شفافیت کافی در ارائه آمار و حمایت از حقوق بیماران وجود ندارد و اصلاح این وضعیت نیازمند تغییرات بنیادین در نظام سلامت، نظارتمستقل و کاهش تعارض منافع است.
