شیفت بیمارستان، شیفت مسافرکشی، شیفت ماشین‌خوابی

به گزارش اقتصادنگار-در حالی که پرستاران در صف اول مبارزه با بیماری‌ها و ارائه خدمات درمانی ایستاده‌اند، خودشان درگیر نبردی سخت برای تأمین معیشت هستند. دریافتی یک پرستار در بهترین حالت ۱۴ تا ۱۵ میلیون تومان است، در حالی که هزینه‌های اجاره مسکن، حمل‌ونقل، خوراک و سایر مخارج ضروری به مراتب از این رقم فراتر می‌رود. به دلیل کمبود نیرو، پرستاران مجبور به انجام اضافه‌کاری‌های طولانی هستند، اما نرخ ساعتی این اضافه‌کاری تنها ۲۵ هزار تومان است. با هشت ساعت اضافه‌کاری، حدود ۲۰۰ هزار تومان به دست می‌آورند، اما همین مبلغ صرف هزینه‌های رفت‌وآمد و مخارج روزانه می‌شود.
در چنین شرایطی، بسیاری از پرستاران برای یافتن فرصت‌های بهتر به کلان‌شهرها، به‌ویژه تهران، مهاجرت کرده‌اند. آمارها نشان می‌دهد که در یک سال گذشته، تنها از استان گیلان ۴۰۰ پرستار به تهران نقل مکان کرده‌اند. اما با وجود هزینه‌های بالای مسکن، بسیاری از آن‌ها توان اجاره خانه را ندارند. برخی به زندگی گروهی و اشتراکی روی آورده‌اند، برخی در خوابگاه‌ها و پانسیون‌ها مستقر شده‌اند و تعدادی هم شب‌ها را در خودرو سپری می‌کنند.
کار دوم؛ راهی برای بقا، عاملی برای فرسودگی
با توجه به درآمد ناکافی، پرستاران به مشاغل دوم و سوم روی آورده‌اند. مسافرکشی، پرستاری در منازل، کار در مراکز خصوصی و حتی راه‌اندازی شرکت‌های خدمات پرستاری خانگی، تنها برخی از راه‌هایی است که پرستاران برای جبران کسری درآمد خود انتخاب کرده‌اند. در کرمانشاه، برخی پرستاران با یکدیگر شراکت کرده و شرکت‌های خدمات پرستاری راه‌اندازی کرده‌اند تا بتوانند با دریافت خدمات شبانه‌روزی در منازل، درآمد بیشتری کسب کنند.
اما این وضعیت فرسایش شدید نیروی انسانی را در پی دارد. پرستاری که پس از یک شیفت ۱۲ ساعته در بیمارستان، چند ساعت مسافرکشی می‌کند یا به مراقبت از بیماران در منازل می‌پردازد، دیگر توان و انرژی لازم را برای ارائه خدمات مطلوب در بیمارستان ندارد. این مسئله نه‌تنها سلامت پرستاران را تهدید می‌کند، بلکه کیفیت خدمات درمانی را نیز کاهش می‌دهد و مستقیماً سلامت بیماران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
آیا سیاست‌گذاران راهکاری دارند؟
بحران معیشتی پرستاران در حالی تشدید شده که نظام سلامت کشور با کمبود شدید نیروی پرستاری مواجه است. بسیاری از پرستاران به دلیل شرایط نامناسب کاری، بار بیش از حد وظایف و حقوق ناکافی، از کشور مهاجرت کرده‌اند و آن‌هایی که مانده‌اند نیز تحت فشارهای اقتصادی و روانی شدید قرار دارند.
تأمین امنیت شغلی، افزایش حقوق متناسب با نرخ تورم، پرداخت به‌موقع مطالبات و اصلاح نظام پرداخت اضافه‌کاری از جمله اقداماتی است که می‌تواند از شدت بحران بکاهد. اگر چاره‌ای اندیشیده نشود، موج مهاجرت پرستاران نه‌تنها در سطح داخلی بلکه به خارج از کشور ادامه خواهد یافت، و این مسئله نظام سلامت ایران را با چالشی جبران‌ناپذیر روبه‌رو خواهد کرد.
آیا وقت آن نرسیده که سیاست‌گذاران، پرستاران را نه به‌عنوان نیروی کار ارزان، بلکه به‌عنوان سرمایه‌های انسانی ارزشمند در نظر بگیرند؟

درآمد و حقوق پرستار در ایران

بر اساس گزارش حقوق و دستمزد در سال ۱۴۰۳ که توسط شورای عالی کار منتشر شده است: حداقل حقوق و دستمزدی که پرستاران در ایران در سال ۱۴۰۳ دریافت کرده‌اند، حدود ۸ میلیون تومان و حداکثر حدود ۲۲.۵ میلیون تومان است. این مبلغ با توجه به میزان تخصص، شهر محل فعالیت، میزان سابقه کار و میزان تحصیلات می‌تواند متفاوت باشد و حتی افزایش پیدا کند.

این میزان حداقل حقوق و دستمزد به همراه مزایا، عیدی پایان سال، حداقل مزد روزانه، اضافه‌کاری، معافیت مالیاتی و … است. اما طبق گفته بسیاری از متخصصان این امر، این میزان حقوق و دستمزد برای افرادی مانند پرستاران بسیار پایین است و با پرداختی دیگر کشورها، بسیار فاصله دارد. شاید به همین خاطر است که این روزها شاهد مهاجرت تعداد زیادی از پرستاران به خارج از کشور هستیم.

جدول حقوق پرستاری و مزایای آن در سال ۱۴۰۳ توسط شورای عالی کار به شرح زیر منتشر شده است: