به گزارش اقتصاد نگار به نقل از ایسنا، تولیدکنندگان نفت در آفریقا در دو سال گذشته، از مزایای مالی حاصل از افزایش قیمت کالاهای انرژی، بی‌بهره مانده‌اند.
کاهش تولید نفت، یارانه‌های داخلی برای سوخت و سایر سیاست‌های کنترل قیمت، تغییر بازارهای صادراتی و فقدان سرمایه‌گذاری در توسعه میدان‌های جدید، باعث شده است که بزرگترین تولیدکنندگان نفت آفریقا نتوانند از افزایش قیمت نفت در سال ۲۰۲۲ و قیمت‌های بالاتر در سال‌های بعد، بهره‌ای ببرند.
زینب عثمان، یکی از اعضای ارشد و مدیر برنامه آفریقا در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، در فایننشال تایمز نوشت: در حالیکه تولید نفت آفریقا رو به کاهش است، دولت‌های نفتی منطقه، منابع لازم برای آغاز گذار انرژی ندارند. این کشورها برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل و کمک به مبارزه جهانی علیه تغییرات اقلیمی، باید به تامین مالی خارجی تکیه کنند.
چرا آفریقا از رونق نفتی جا ماند؟
عربستان سعودی و سایر تولیدکنندگان اوپک و اوپک پلاس در سال ۲۰۲۲ که قیمت نفت پس از حمله روسیه به اوکراین، به ۱۰۰ دلار در هر بشکه صعود کرد، درآمدهای هنگفتی به دست آوردند. برای مثال، عربستان سعودی در سال ۲۰۲۲، بالغ بر ۳۲۶ میلیارد دلار درآمد نفتی کسب کرد که بزرگترین حجم فروش نفت این کشور در یک سال در دوران محمد بن سلمان، ولیعهد بود.
در همان زمان، بزرگترین تولیدکنندگان آفریقا شامل نیجریه و لیبی، به دلیل کاهش تولید یا متوقف شدن آن، به حاشیه رانده شدند و سیاست‌های داخلی و آشفتگی، موانع بیشتری را برای سود بردن کشورهای نفتی آفریقایی از افزایش قیمت نفت، ایجاد کرد.
بخشی از درآمد نفتی نیجریه در سال ۲۰۲۲، به تامین یارانه سوخت داخلی کمک کرد و لیبی، از زمان سرنگونی معمر قذافی در بیش از یک دهه قبل، روی ثبات را ندیده است. آنگولا، کنگو و گینه استوایی، سرمایه گذاری جدید در تولید نداشته اند.
شرکت‌های بزرگ بین‌المللی، سرمایه‌گذاری‌های خود را در تولیدکنندگان قدیمی آفریقا کاهش داده‌اند و در عوض، به اکتشاف در آب‌های فراساحلی نامیبیا روی آوردند، به این امید که این کشور، گویان بعدی و تولیدکننده و صادرکننده بزرگ نفت در آینده خواهد شد. بیشترین کاهش تولید در نیجریه مشاهده شد که تولید نفت خام آن در مدت یک دهه، حدود یک میلیون بشکه در روز کاهش یافت و از ۲.۵ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۰، به حدود ۱.۵ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۳ رسید.
با وجود اینکه نیجریه، همچنان یک تولید کننده بزرگ نفت و بزرگترین کشور تولید کننده نفت در آفریقا است، در حال حاضر بدترین بحران اقتصادی خود را در یک نسل، سپری می‌کند زیرا اصلاحات که بولا تینوبو، رئیس جمهور این کشور در سال گذشته به اجرا گذاشته شد، بحران هزینه‌های زندگی را تشدید کرده است.
پس از یک دهه کاهش تولید، افزایش تولید نفت به اولویت مهمی برای دولت فدرال نیجریه تبدیل شده که به دنبال افزایش درآمد و ذخایر ارز خارجی است. اما سرقت نفت و خرابکاری در خطوط لوله، مدت‌هاست که صنعت بالادستی نفت و گاز نیجریه را تحت تاثیر قرار داده و بزرگترین شرکت‌ها را از این کشور فراری داده و اغلب، به اعلام وضعیت فورس ماژور در پایانه‌های اصلی صادرات نفت خام منجر شده است.
خرابکاری خط لوله و سرقت نفت همراه با کمبود سرمایه گذاری در ظرفیت تولید، نیجریه را به بزرگترین عقب مانده در تولید نفت خام در گروه اوپک پلاس تبدیل کرده است. به دلیل تولید پایین‌تر از سهمیه تعیین شده، اوپک در سال میلادی گذشته، حتی سهمیه تولید نفت نیجریه را کاهش داد.
شرکت ملی نفت نیجریه (NNPC Ltd)، وضعیت اضطراری برای تولید در صنعت نفت و گاز نیجریه اعلام کرده است چرا که بزرگترین تولیدکننده نفت آفریقا برای افزایش تولید، مشکل دارد. مِلِه کیاری، شرکت ملی نفت نیجریه گفت: این شرکت بر این باور است که نیجریه باید اقدام فوری انجام دهد تا به مشکلاتی رسیدگی کند که صنعت نفت و گاز را سال‌ها گرفتار کرده است.
تحلیل دارایی‌های نفت و گاز در نیجریه نشان می‌دهد که بزرگترین تولیدکننده آفریقایی اوپک، م‌یتواند با استفاده از دکلهای جدید، به راحتی ۲ میلیون بشکه در روز نفت تولید کند.
در بخش عرضه، گریدهای نفتی آفریقا هم به دلیل رقابت رو به رشد نفت آمریکا در بازار آسیا و این اواخر، نفت ارزان روسیه که چین و هند، مشتری بزرگ آن هستند، با مشکلاتی روبرو شده اند.
سرمایه‌گذاری انرژی پاک
هر چند در سال‌های اخیر، درخواست‌ها از تولیدکنندگان برای رها کردن نفت در زمین برای نجات کره زمین افزایش یافته است، کشورهای تولیدکننده نفت آفریقا همچنان به درآمد حاصل از فروش نفت که به ستون فقرات اقتصاد آنها تبدیل شده است، بسیار متکی هستند.
درآمد دولت همچنین برای حرکت کشورهای آفریقایی به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر، ضروری خواهد بود زیرا سطوح سرمایه‌گذاری در فناوری پاک در این قاره، برای رسیدن به اهداف توسعه و اقلیمی، ناکافی است.
آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در گزارش «سرمایه‌گذاری جهانی انرژی در سال ۲۰۲۴» اعلام کرد: دسترسی به انرژی، یکی از اولویت‌های اصلی آفریقا است که ۶۰۰ میلیون نفر از ساکنانش بدون برق زندگی می‌کنند و حدود یک میلیارد نفر به آشپزی پاک، دسترسی ندارند.
بر اساس گزارش اویل پرایس، این آژانس حامی گذار سریع به انرژی پاک می‌گوید بعلاوه، هزینه بالای سرمایه، مانع بزرگی برای افزایش سرمایه‌گذاری‌های انرژی پاک در آفریقا است.
