رکود در صنایع فلزی و تاثیرات جهانی بر صادرات

به گزارش اقتصادنگار -تغییرات تعرفه‌ها در بازار جهانی و نابسامانی‌های اقتصادی ناشی از آن، تاثیرات گسترده‌ای بر بخش‌های مختلف اقتصادی به ویژه صنعت فلزات ایران گذاشته است. در این گزارش، بررسی وضعیت فعلی صنعت فلزات و اثرات تغییرات تعرفه‌ها، سهمیه‌بندی‌های انرژی و سیاست‌های تجاری جهانی بر تولید و صادرات ایران مورد تحلیل قرار گرفته است. همچنین، چالش‌های پیش‌روی این صنعت و راهکارهای احتمالی برای مقابله با رکود و افزایش صادرات بررسی می‌شود.
تحلیل وضعیت صنعت فلزات ایران
بازار جهانی در سال‌های اخیر با تغییرات قابل توجهی در سیاست‌های تعرفه‌ای مواجه شده است. این تغییرات به‌ویژه بر بازار فلزات و مواد اولیه زنجیره فولاد تاثیرگذار بوده است. ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ مواد معدنی و فلزات، به ویژه فولاد، بخش عمده‌ای از صادرات خود را به کشور چین، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فلزات، ارسال می‌کند. این کشور به دلیل تعرفه‌های بالا و مشکلات اقتصادی داخلی، ممکن است با کاهش واردات مواد اولیه از ایران روبه‌رو شود.
بیژن پناهی‌زاده، عضو هیئت مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت، در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: “در شرایط کنونی، کاهش واردات چین از ایران به دلیل افزایش تعرفه‌ها و مشکلات اقتصادی داخلی این کشور می‌تواند بر تولید و صادرات ایران تاثیر منفی بگذارد. علاوه بر این، صنعت فلزات ایران با مشکلات جدی دیگری از جمله سهمیه‌بندی انرژی و رکود داخلی مواجه است.”
اثرات تعرفه‌ها بر صادرات ایران
طبق پیش‌بینی‌ها، تغییرات تعرفه‌ها در بازار جهانی بر صادرات محصولات پتروشیمی و فلزات ایران تاثیر قابل توجهی خواهد گذاشت. تعرفه‌های بالا و سیاست‌های حمایتی کشورهای مصرف‌کننده می‌تواند موجب کاهش تقاضا برای صادرات ایران شود. به‌ویژه در بخش فلزات صنعتی، افزایش تعرفه‌ها در سطح جهانی می‌تواند منجر به کاهش قیمت‌ها و کاهش تقاضا برای صادرات ایران گردد.
احسان شمس عالم، کارشناس اقتصادی، در این باره به خبرنگار بازار گفت: “اعمال تعرفه‌های جدید در بازار جهانی می‌تواند منجر به کاهش قیمت فلزات صنعتی و مواد معدنی ایران شود. این موضوع ممکن است باعث کاهش درآمدهای ارزی از صادرات این محصولات شود. همچنین، تاثیرات جنگ تجاری و تعرفه‌ها بر بازارهای انرژی و کالاهای کشاورزی نیز قابل توجه است.”
چالش‌های داخلی و سهمیه‌بندی انرژی
یکی از چالش‌های عمده صنعت فلزات ایران در سال‌های اخیر، محدودیت‌های انرژی به ویژه در زمینه سهمیه‌بندی برق و گاز بوده است. سهمیه‌بندی انرژی که در سال ۲۰۲۵ یک ماه زودتر از سال‌های گذشته آغاز شده است، فشار زیادی بر تولیدکنندگان فلزات وارد کرده است. این محدودیت‌ها موجب کاهش ظرفیت تولید صنایع فلزی شده و رکود عمیق‌تری را به این بخش تحمیل کرده است.
پناهی‌زاده در این باره افزود: “سهمیه‌بندی برق و گاز در کنار تحولات جهانی، موجب رکود در صنایع فلزی شده است. بسیاری از واحدهای تولیدی به دلیل این محدودیت‌ها با کاهش تولید و افزایش هزینه‌ها روبه‌رو هستند. در این شرایط، صنایع فلزی به شدت نیازمند حمایت‌های دولتی و اصلاحات ساختاری در سیاست‌های انرژی هستند.”
راهکارهای مقابله با چالش‌ها
برای مقابله با تاثیرات منفی تغییرات تعرفه‌ها و رکود صنایع فلزی، کارشناسان اقتصادی چندین راهکار را پیشنهاد می‌دهند. یکی از مهم‌ترین راهکارها، تسریع در بهره‌برداری از پروژه‌های پایین‌دستی زنجیره فولاد است. این پروژه‌ها نه تنها می‌توانند ارزش افزوده بالاتری برای محصولات فلزی ایجاد کنند، بلکه از کاهش صادرات ناشی از نوسانات جهانی جلوگیری خواهند کرد.
همچنین، کارشناسان بر لزوم گسترش دیپلماسی اقتصادی و انعقاد پیمان‌های تجاری دو یا چندجانبه با کشورهای مختلف تأکید دارند. از سوی دیگر، توجه به بازارهای جدید، به ویژه کشورهای همسایه که به مواد فلزی نیاز دارند، می‌تواند به حفظ بازار صادراتی ایران کمک کند.
شمس عالم در این زمینه افزود: “دیپلماسی اقتصادی فعال و ایجاد پیمان‌های تجاری می‌تواند به کاهش اثرات منفی تعرفه‌ها و نوسانات جهانی کمک کند. همچنین، توجه به بازارهای همسایه، به ویژه کشورهای جنگ‌زده، می‌تواند به توسعه صادرات ایران کمک نماید.”
صنعت فلزات ایران با چالش‌های فراوانی مواجه است. تغییرات تعرفه‌ها در بازار جهانی، سهمیه‌بندی‌های انرژی و رکود داخلی، همگی فشار زیادی به این بخش وارد کرده‌اند. در شرایط کنونی، برای مقابله با این مشکلات، ضروری است که دولت و بخش خصوصی با همکاری یکدیگر، اقداماتی چون تسریع در پروژه‌های پایین‌دستی، توسعه دیپلماسی اقتصادی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های بازارهای جدید را در دستور کار خود قرار دهند. تنها از این طریق می‌توان صنعت فلزات ایران را از رکود خارج کرده و به مسیر رشد و توسعه هدایت کرد.