به گزارش اقتصادنگار به نقل از ایسنا، هنگامی که مهندسان شرکت نفتی لوک اویل روسیه در چهارم ژانویه متوجه شدند که یک توربین در بزرگترین پالایشگاه آنها شکسته است، به سرعت پی بردند که مسئله، فراتر از یک مشکل جزئی است.
تنها یک شرکت بود که می دانست چطور واحد تولید بنزین را در پالایشگاه نورسی، واقع در حدود ۴۳۰ کیلومتر شرق مسکو، تعمیر کند. به گفته پنج منبع آگاه، مشکل این بود که این شرکت، آمریکایی است. این شرکت یعنی شرکت چندملیتی مهندسی نفت UOP پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه سال ۲۰۲۲، از روسیه خارج شده بود. یک منبع نزدیک به لوک اویل که مایل نبود نامش فاش شود، گفت: مهندسان برای یافتن قطعات یدکی به اطراف شتافتند و چیزی پیدا نکردند. سپس کل واحد فقط متوقف شد.
چهار منبع دیگر گفتند: این واحد که یک کراکر کاتالیزوری برای تبدیل هیدروکربن‌های سنگین‌تر به بنزین است، از ژانویه از تولید خارج شده است و به دلیل عدم تخصص در داخل روسیه، مشخص نیست چه زمانی می‌توان آن را تعمیر کرد. واحد KK-۱، یکی از تنها دو کراکر کاتالیزوری در این پالایشگاه است.
به گفته دو منبع، در نتیجه پالایشگاه نورسی که چهارمین پالایشگاه بزرگ روسیه است، تولید بنزین را تا ۴۰ درصد کاهش داده است.
به گفته حداقل ۱۰ منبع صنعتی روسیه، پالایشگاه لوک اویل، نمونه ای از مشکلات گسترده تر در بخش انرژی روسیه است که در آن برخی از شرکت‌های نفتی در مواجهه با تحریم‌های غرب برای تعمیر پالایشگاه‌های خود که با کمک شرکت‌های مهندسی آمریکایی و اروپایی ساخته شده اند، با مشکل مواجه هستند.
به گفته منابع صنعتی، این مشکلات با حملات پهپادهای اوکراینی که دستکم دوازده پالایشگاه روسیه را در سال میلادی جاری هدف حمله قرار دادند، تشدید شده است.
طبق محاسبات رویترز، این حملات باعث شد پالایشگاه‌های روسیه در سه ماهه اول، ۱۴ درصد از ظرفیت خود را تعطیل کنند.
سرگئی واکولنکو، کارشناس صنعت انرژی روسیه و عضو غیر مقیم بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، گفت: اگر حملات پهپادها با این سرعت ادامه پیدا کند و پدافند هوایی روسیه بهبود نیابد، اوکراین می‌تواند پالایشگاه‌های روسیه را سریع‌تر از آنچه شرکت‌های روسی قادر به تعمیر آنها باشند، کاهش دهد.
الکساندر نواک، معاون نخست وزیر روسیه، دیپلمات ارشد انرژی روسیه، هفته گذشته گفت: تاسیسات آسیب دیده نورسی، ظرف یک یا دو ماه آینده فعالیت خود را از سر خواهند گرفت زیرا شرکت‌های روسی سرگرم کار برای تولید قطعات یدکی مورد نیاز هستند. وی همچنین گفت: بیشتر پالایشگاه‌های روسیه، تولید خود را پس از حملات پهپادی افزایش داده اند و هیچ کمبودی در بازار سوخت داخلی وجود ندارد.
نیکلای شولگینوف، وزیر نفت روسیه، روز چهارشنبه بدون ارائه جزئیات بیشتر، گفت: تمام پالایشگاه‌ها تا ژوئن تعمیر خواهند شد.
پالایشگاه نورسی در نزدیکی شهر نیژنی نووگورود، ظرفیت تولید ماهانه ۴۰۵ هزار تن بنزین معادل ۱۱ درصد از کل بنزین روسیه را دارد. بنا بر محاسبات رویترز با در نظر گرفتن میانگین قیمت بنزین ۵۸۷ دلار در هر تن روسیه، لوک اویل از وقفه فعلی این پالایشگاه، تقریبا ماهانه ۱۰۰ میلیون دلار در درآمد ضرر خواهد کرد.
شرکت هانی ول اینترنشنال که شرکت مادر UOP است، در بیانیه‌ای به رویترز گفت: از فوریه سال ۲۰۲۲ هیچ تجهیزات، قطعات، محصولات یا خدماتی به پالایشگاه نیژنی نووگورود و همچنین به پالایشگاه اسلاویانسک که به طور مستقل مدیریت می‌شود، ارائه نکرده است. پالایشگاه اسلاویانسک در ۱۸ مارس مورد حمله پهپاد اوکراینی قرار گرفت و برای مدت کوتاهی دچار آتش سوزی شد.
هانیول از طریق ایمیل به رویترز گفت: ما فعالانه در حال کار برای شناسایی و قطع هرگونه ارسال احتمالی محصولات خود به روسیه از طریق اشخاص ثالث هستیم. این شرکت گفت: با تمام الزامات مجوز صادرات قابل اجرا، قوانین و مقررات تحریمی مطابقت دارد.
آمریکا و متحدانش از زمان حمله به اوکراین، هزاران هدف روسیه را تحریم کرده‌اند و حدود هزار شرکت اعلام کرده‌اند که از این کشور خارج می‌شوند.
اقتصاد ۲.۲ تریلیون دلاری متمرکز بر صادرات روسیه، در مدت دو سال تحریم‌های بی سابقه، از آنچه مسکو یا غرب پیش بینی می کردند، تاب آورتر بوده است.
جنگ فرسایشی
به گفته بیش از ۱۰ منبع صنعتی روسیه، شرکت‌های غربی مانند UOP و گروه مهندسی سوئیس ABB، فناوری و نرم‌افزار را برای تمام ۴۰ پالایشگاه بزرگ روسیه در دو دهه گذشته تامین کرده‌اند. هر پالایشگاه ترکیبی از تجهیزات روسی و خارجی دارد.
یک سخنگوی ABB در گفتنگو با رویترز تائید کرد که پس از شروع جنگ در فوریه سال ۲۰۲۲، دریافت سفارشات جدید در روسیه را متوقف کرده و پس از انجام تعهدات قراردادی فعلی خود، هیچ برنامه ای برای بازگشت به روسیه ندارد.
هیچ یک از این پنج منبع نگفتند که خرابی توربین پالایشگاه نورسی در ژانویه، در نتیجه حملات پهپادی بوده است. اما منابع گفتند که مشکلات در این کارخانه تنها پس از آن بدتر شد که نورسی برای اولین بار توسط پهپادهای اوکراینی در فوریه، هدف حمله قرار گرفت و سایر تجهیزات آسیب دیدند و فشار بیشتری بر کل پالایشگاه وارد شد.
همانند آمریکا، قیمت بنزین از نظر سیاسی، یک موضوع حساس در روسیه است و مقامات تلاش می‌کنند افزایش قیمت را محدود کنند. اقدامات اخیر شامل اعمال ممنوعیت ۶ ماهه صادرات بنزین در ماه فوریه بود.
اوکراین می‌گوید به پالایشگاه‌های روسیه حمله می‌کند زیرا می‌خواهد با کاهش درآمدهای دولتی و کاهش سوخت ارتش، ماشین جنگی کرملین را تضعیف کند.
واکولنکو که رئیس سابق استراتژی شرکت گازپروم نفت روسیه بود، گفت: پهپادها ده‌ها، اگر نگوییم صدها برابر، ارزان‌تر از هزینه تعمیر هستند که در جنگ فرسایشی مهم است. او چند روز پس از شروع جنگ اوکراین، این شرکت و روسیه را ترک کرد.
روسیه دومین صادرکننده بزرگ نفت در جهان است. از زمانی که کشورهای غربی، تحریم‌هایی را علیه مسکو اعمال کردند، این کشور بیشتر صادرات نفت و محصولات خود را به آسیا و آفریقا تغییر داده است.
به گفته بیش از ۱۰ معامله گر نفت روسیه، اگر مسکو با کاهش شدید تولید پالایشگاه‌ها مواجه شود، مجبور خواهد شد صادرات سوخت را به نفع نفت خام کاهش دهد.
روسیه نفت خام را فقط برای چند خریدار بزرگ مانند چین، هند و ترکیه عرضه می‌کند، اما تعداد خریداران سوخت این کشور نسبتا گسترده تر است زیرا می تواند سوخت را برای مصرف کنندگان کوچکتر فاقد سیستمهای پالایشی بزرگ در آفریقا و آمریکای جنوبی، ارسال کند.
قدمت صنعت پالایش روسیه به دهه ۱۹۴۰ باز می گردد که آمریکا، تجهیزات را تحت برنامه وام-کرایه در طول جنگ جهانی دوم ارائه کرد.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، شرکت‌های نفتی روسیه ده‌ها میلیارد دلار برای ارتقا با کمک شرکت‌هایی مانند UOP و ABB سرمایه‌گذاری کردند. شرکت UOP به ارتقای پالایشگاه‌های نورسی و اسلاویانسک کمک کرد. اما در پاسخ به پرسش رویترز، مشخص نکرد که به کدام پالایشگاه‌های دیگر روسیه، خدمات رسانی کرده است.
آمریکا برای جلوگیری از انتقال فناوری به روسیه، تحریم‌هایی را علیه شرکت‌هایی سراسر جهان از جمله در ترکیه اعمال کرده است.
کشورهای تحت تحریم‌های غرب مانند روسیه و ایران، مدتهاست که موفق شده اند روزنه هایی برای تهیه قطعات یدکی تجهیزات ساخت غرب مانند هواپیما یا خودرو پیدا کنند اما تجهیزات پالایش بسیار نادرتر و تخصصی تر است. یکی از این پنج منبع گفت: شرکت‌های غربی برای جلوگیری از واردات قطعات یدکی روسیه از طریق کشورهای ثالث، کنترل‌های خود را تشدید کرده‌اند.
بر اساس گزارش رویترز، دو نفر از منابع آگاه گفتند: لوک اویل از شرکت‌های چینی خواسته است تا واحد KK-۱ را در نورسی تعمیر کنند. این منابع نام شرکت‌های چینی را ذکر نکردند. یکی از این منابع گفت: چین فناوری را در اختیار دارد. اما اغلب این به معنای جایگزینی کامل و پرهزینه واحد است تا تعمیر معمولی، ارزان و منظم.
