اقتصادنگار :مجله اکونومیست هر سال دسامبر کشوری را به عنوان کشور سال انتخاب می‌کند. برنده این جایزه، نه ثروتمندترین، شادترین یا اخلاقی‌ترین کشور، بلکه کشوری است که در ۱۲ ماه گذشته بیشترین پیشرفت را داشته است. برندگان پیشین این جایزه شامل کلمبیا (به دلیل پایان دادن به جنگ داخلی)، اوکراین (به دلیل مقاومت در برابر تهاجم غیرموجه) و مالاوی (به دلیل گام‌های بزرگ در جهت دموکراتیزاسیون) می‌شوند.
در سال ۲۰۲۳، این جایزه به یونان اهدا شد؛ زیرا این کشور موفق شد خود را از بحران مالی طولانی‌مدت بیرون کشیده و یک دولت میانه‌رو و معقول را انتخاب کند.
در فهرست کوتاه امسال، پنج کشور نامزد بودند. دو کشور از این پنج کشور، موضع روشنی علیه حکومت بد اتخاذ کردند. در لهستان، پس از انتخابات پارلمانی ۲۰۲۳، دولت جدید به رهبری دونالد توسک تلاش کرد تا خسارات وارده توسط دولت قبلی را جبران کند. حزب قانون و عدالت که به مدت هشت سال بر این کشور حکومت می‌کرد، با تسلط بر دادگاه‌ها، رسانه‌ها و کسب‌وکارها و الگوبرداری از ویکتور اوربان در مجارستان، به شدت به هنجارهای دموکراتیک لیبرال آسیب زد.
توسک تلاش‌هایی را برای ترمیم نهادهای فرسوده آغاز کرده است. وی همچنین با تقویت ارتش و افزایش بودجه دفاعی، نقش لهستان را در تقویت امنیت اروپا برجسته‌تر کرده است. با این حال، اقدامات وی در برخی موارد منجر به تضعیف برخی اصول قانون اساسی شده است و روابط لهستان با آلمان نیز تحت تأثیر قرار گرفته است.
در آفریقای جنوبی، در فاصله‌ای دور از رویدادهای پیشین، مردم نیز خواهان تغییری اساسی بودند.
در انتخابات ماه مه، کنگره ملی آفریقا (ANC) که از زمان پایان آپارتاید در سال ۱۹۹۴ بر این کشور حکومت می‌کرد، برای نخستین بار اکثریت خود را در پارلمان از دست داد. نارضایتی عمومی از وضعیت اقتصادی وخیم و فساد گسترده در میان مقامات بلندپایه دولت، عامل اصلی این تغییر بود.
کنگره ملی آفریقا اکنون مجبور است با تشکیل ائتلافی با اتحاد دموکراتیک، یک حزب لیبرال با سابقه مدیریت موفق در سطح محلی، به حکومت ادامه دهد. این ائتلاف جدید با چالش‌های بزرگی مانند بیکاری و جرم و جنایت روبرو است، اما امیدوار است بتواند وضعیت کشور را بهبود بخشد.
از سوی دیگر، آرژانتین نیز با اتخاذ سیاست‌های اقتصادی رادیکال، توجه جهانی را به خود جلب کرد. خاویر میلی، رئیس جمهور این کشور، با کاهش شدید هزینه‌های دولتی و آزادسازی اقتصاد، آزمایشی جسورانه را در جهت بازار آزاد آغاز کرد. این سیاست‌ها تاکنون به کاهش تورم و بهبود وضعیت اقتصادی کمک کرده‌اند، اما همچنان چالش‌هایی مانند نرخ بالای ارز و احتمال کاهش حمایت عمومی از این رویکرد وجود دارد.
اما نایب قهرمان ما یک شرکت کننده دیرهنگام است: سوریه. برکناری بشار اسد در هشتم دسامبر اتفاق مهمی درتاریخ سوریه است. این در حالی است که کیفیت آنچه جایگزین او می‌شود نیز مهم است. هیات تحریر الشام، قدرتمندترین گروه شورشی در سوریه، در حال حاضر کنترل بخش‌های گسترده‌ای از این کشور از جمله دمشق را در دست دارد. این گروه که در گذشته با القاعده ارتباط نزدیک داشت و سابقه‌ی اداره سرکوبگرانه‌ی استان ادلب را در کارنامه دارد، اکنون رویکردی عمل‌گرایانه‌تر اتخاذ کرده است.
با این حال، قدرت‌گیری بیش از حد این گروه می‌تواند به استقرار یک حکومت خودکامه‌ی اسلامی منجر شود و در مقابل، ضعف این گروه نیز می‌تواند موجب فروپاشی بیشتر سوریه شود.
و اما برنده ما بنگلادش است که آن هم یک مستبد را سرنگون کرد. در ماه اوت، اعتراضات خیابانی دانشجویی ، شیخ حسینه را که ۱۵ سال بر این کشور ۱۷۵ میلیونی حکومت کرده بود، مجبور به کناره‌گیری کرد. دختر قهرمانی که زمانی رهبری رشد اقتصادی سریع کشور را بر عهده داشت، به تدریج به فردی سرکوبگر تبدیل شد. او با تقلب در انتخابات، زندانی کردن مخالفان و دستور تیراندازی به معترضان، چهره ای دیکتاتورمآب از خود نشان داد.مبالغ هنگفتی از پول در زمان حکومت او به سرقت رفت. بنگلادش، کشوری با سابقه‌ی خشونت‌های سیاسی پس از تغییر حکومت، همواره با چالش‌های جدی روبرو بوده است. فساد گسترده در حزب اصلی مخالف، BNP، و تهدید افراط گرایی اسلامی بر پیچیدگی اوضاع می‌افزاید. با این حال، انتقال قدرت اخیر در این کشور تاکنون امیدوارکننده بوده است. دولت موقت تکنوکرات به رهبری محمد یونس، با حمایت گسترده از اقشار مختلف جامعه، توانسته است نظم را برقرار کرده و اقتصاد را تثبیت کند. در سال۲۰۲۵ ، بنگلادش با چالش‌های مهمی از جمله ترمیم روابط با هند و برگزاری انتخابات آزاد وعادلانه روبرو خواهد بود. موفقیت در این مسیر، نیازمند ایجاد دادگاه‌های بی‌طرف و فراهم کردن فرصت برای فعالیت احزاب مخالف است. اگرچه این مسیر پر از چالش است، اما سرنگونی حکومت مستبدانه و گام‌های برداشته شده به سوی دموکراسی، بنگلادش را به عنوان کشور سال شایسته‌ی تقدیر کرده است.
