زلزله در بازار فلزات اساسی

اقتصاد نگار – گروه بین‌الملل: اعمال تعرفه‌های گمرکی جدید ایالات متحده بر واردات از چین، مکزیک و کانادا، بازار جهانی فلزات اساسی را با ریزشی کم‌سابقه مواجه کرده است. در واکنش به این تصمیم، قیمت سنگ‌آهن در بورس فلزات دالیان چین و بورس فلزات سنگاپور به پایین‌ترین سطح خود در شش هفته اخیر سقوط کرده است. این کاهش قیمت در شرایطی رخ می‌دهد که افزایش هزینه‌های تولید در چین و فشارهای اقتصادی ناشی از تعرفه‌های تجاری، نگرانی‌ها درباره آینده بازار فولاد را تشدید کرده است.
ریزش قیمت سنگ‌آهن؛ واکنش فوری بازارهای جهانی
بر اساس گزارش‌های منتشرشده، قیمت هر تن سنگ‌آهن تحویل ماه می در بورس فلزات دالیان روز دوشنبه با افت ۲.۸۱ درصدی به ۱۰۶.۹ دلار رسید که پایین‌ترین نرخ ثبت‌شده طی شش هفته اخیر محسوب می‌شود. در بازارهای دیگر، سقوط قیمت شدیدتر بوده است؛ به‌طوری که قیمت هر تن سنگ‌آهن تحویل ماه آوریل در بورس فلزات سنگاپور با کاهش قابل‌توجهی به ۹۹.۸۵ دلار رسید.
ریزش شدید بازار سنگ‌آهن در حالی رخ داده که دولت آمریکا از امروز سه‌شنبه، تعرفه ۱۰ درصدی بر فولاد و سایر محصولات وارداتی از چین را اعمال کرده است. این اقدام، بخشی از سیاست فشار اقتصادی دولت ترامپ برای کنترل کسری تجاری و مقابله با سیاست‌های صادراتی چین محسوب می‌شود.
افزایش هزینه تولید و کاهش تقاضا در چین
این تعرفه‌ها در حالی اجرایی شده که اوایل فوریه، شاخص‌های تولیدی و تقاضای چین باعث رشد چشمگیر قیمت سنگ‌آهن شده بود. اما اکنون، اعمال تعرفه‌ها و کاهش صادرات فولاد چین به آمریکا، موجی از نگرانی را در میان تولیدکنندگان ایجاد کرده است. علاوه بر آن، افزایش هزینه‌های انرژی نیز چالش دیگری برای تولیدکنندگان چینی محسوب می‌شود؛ قیمت زغال‌سنگ از ۲۸ فوریه روندی صعودی داشته و اکنون به بیش از ۱۰۱ دلار در هر تن رسیده است.
از سوی دیگر، برخی منابع خبری گزارش داده‌اند که دولت چین در نظر دارد تولید فولاد خام خود را تا سال ۲۰۲۵ به ۵۰ میلیون تن کاهش دهد. این سیاست می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر بازارهای جهانی داشته باشد و بر قیمت مواد اولیه همچون سنگ‌آهن فشار بیشتری وارد کند.
تشدید تنش‌های تجاری و تأثیر آن بر اقتصاد چین
نکته قابل‌توجه این است که تعرفه‌های جدید آمریکا تنها شامل صنعت فولاد نمی‌شود، بلکه طیف گسترده‌ای از محصولات چینی را در بر می‌گیرد. از این‌رو، شاخص‌های کلیدی اقتصادی چین از جمله تورم (CPI) و شاخص مدیران خرید (PMI) ممکن است طی ماه‌های آینده دچار افت شدید شوند.
در کنار این چالش‌ها، افزایش قیمت سوخت و محدودیت‌های وارداتی انرژی نیز فشار مضاعفی بر اقتصاد چین وارد کرده است. اعمال فشار آمریکا بر چین برای کاهش واردات نفت از ایران و روسیه، این کشور را از دستیابی به منابع انرژی ارزان‌تر محروم کرده است. با این حال، گزارش‌های رویترز حاکی از آن است که پکن در واکنش به این محدودیت‌ها، واردات نفت خود از ایران را برای ماه آینده افزایش داده است.
آیا چین استراتژی صادرات ارزان را در پیش خواهد گرفت؟
یکی از سناریوهای احتمالی پیش روی بازار این است که چین با هدف جبران درآمدهای ارزی، سیاست تولید انبوه و صادرات گسترده فولاد ارزان‌قیمت را در پیش بگیرد. این استراتژی در گذشته نیز توسط پکن به کار گرفته شده است؛ به‌عنوان مثال، در سال ۲۰۲۴، سیاست‌های مشابه چین در بازار مس، منجر به سقوط شدید قیمت این فلز شد.
با این حال، این پرسش مطرح است که آیا پکن چنین رویکردی را برای فولاد نیز اتخاذ خواهد کرد یا راهکارهای جایگزینی برای مقابله با فشارهای تعرفه‌ای آمریکا در نظر دارد؟ در هر صورت، پیامدهای این سیاست می‌تواند تأثیرات عمیقی بر بازارهای جهانی فلزات اساسی داشته باشد و موجب تغییرات گسترده در توازن عرضه و تقاضا شود.
سیاست‌های آینده چین
در شرایط کنونی، بازار جهانی فلزات در انتظار واکنش رسمی دولت چین به این تحولات است. اگر پکن تصمیم بگیرد با کاهش تولید و افزایش قیمت‌ها از نوسانات بیشتر جلوگیری کند، بازار فولاد می‌تواند به تعادل برسد. اما در صورتی که چین راهبرد عرضه گسترده و قیمت‌شکنی را در پیش بگیرد، احتمال افت بیشتر قیمت سنگ‌آهن و فولاد در ماه‌های آتی وجود دارد.
باید دید که در ادامه، چین چه تدابیری برای مقابله با فشارهای تجاری آمریکا اتخاذ خواهد کرد و آیا تنش‌های اقتصادی میان دو کشور وارد فاز جدیدی خواهد شد یا خیر. با توجه به تجربه سال‌های گذشته، به نظر می‌رسد که تقابل تعرفه‌ای میان چین و آمریکا همچنان یکی از متغیرهای کلیدی تأثیرگذار بر بازارهای جهانی فلزات باقی خواهد ماند.