کریدورهای تجاری، فرصت مغفول اقتصاد

به گزارش اقتصادنگار- در شرایطی که اقتصاد ایران با تحریم‌های گسترده مواجه است، توسعه تجارت با کشورهای منطقه به‌ویژه روسیه و اوراسیا می‌تواند بخشی از فشارهای اقتصادی را کاهش دهد. ظرفیت‌های لجستیکی ایران، به‌ویژه در منطقه آزاد انزلی و کریدورهای متصل به چین و اروپا، فرصت‌های بزرگی برای ترانزیت و صادرات فراهم می‌کنند، اما تحقق این اهداف مستلزم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و اصلاحات قانونی است.
ضعف زیرساخت‌ها، مانع اصلی توسعه تجارت
هرچند ایران در سال‌های اخیر تلاش کرده است از ظرفیت سازمان‌های منطقه‌ای مانند اتحادیه اقتصادی اوراسیا بهره‌برداری کند، اما همچنان ضعف زیرساخت‌های بندری، ریلی و جاده‌ای، چالش اصلی در توسعه تجارت با این کشورها محسوب می‌شود. هادی تیزهوش تابان، رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه، معتقد است که با وجود روابط دیرینه اقتصادی میان دو کشور، میزان صادرات ایران به روسیه بسیار کمتر از ظرفیت واقعی آن است. به گفته او، توسعه زیرساخت‌های تجاری و لجستیکی، برگزاری نمایشگاه‌های اختصاصی و ایجاد مکانیزم‌های مالی برای حمایت از صادرکنندگان، می‌تواند به افزایش تجارت میان دو کشور کمک کند.
ظرفیت جابه‌جایی ۱۵ میلیون تن کالا در منطقه آزاد انزلی
در همین راستا چندی پیش مصطفی طاعتی مقدم، مدیرعامل منطقه آزاد انزلی، تأکید کرد این منطقه می‌تواند نقش مهمی در تسهیل تجارت ایران با روسیه و اوراسیا ایفا کند. به گفته او، ظرفیت تخلیه و بارگیری این بندر در حال حاضر ۱۱ میلیون تن کالا است، اما با توسعه زیرساخت‌ها، این ظرفیت می‌تواند به ۱۵ میلیون تن افزایش یابد. همچنین با تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام و جذب سرمایه‌گذاری، امکان افزایش حجم ترانزیت از این مسیر فراهم خواهد شد.
حال وی  به برنامه‌هایی برای توسعه حمل‌ونقل ریلی اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر ۶۳ هزار تن کالا از مسیر ریلی جابه‌جا شده است و مذاکراتی برای ساخت ایستگاه راه‌آهن جدید در حال انجام است که حدود ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه خواهد داشت.»
به گزارش اقتصادنگار یکی از ظرفیت‌های بالقوه ایران در توسعه تجارت منطقه‌ای، کریدورهای تجاری متصل به چین و اوراسیا است. کریدور شمال-جنوب، که از مسیر ایران کالاها را به روسیه و سپس به اروپا منتقل می‌کند، می‌تواند به یکی از مهم‌ترین مسیرهای تجاری منطقه تبدیل شود. اما همان‌طور که مدیرعامل منطقه آزاد انزلی اشاره کرده، بی‌ثباتی مدیریتی و عدم هماهنگی میان نهادهای مرتبط، باعث شده است که این ظرفیت‌ها به‌طور کامل مورد استفاده قرار نگیرند.
به هر حال در شرایط کنونی، ایران نیازمند اتخاذ راهبردهای تجاری مبتنی بر مزیت‌های جغرافیایی و لجستیکی خود است. توسعه تجارت با روسیه و اوراسیا از مسیرهای شمالی کشور، به‌ویژه منطقه آزاد انزلی، می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر کاهش فشارهای اقتصادی و افزایش درآمدهای ارزی داشته باشد. اما برای تحقق این هدف، توسعه زیرساخت‌های بندری و ریلی، بهبود فرآیندهای قانونی و ایجاد ثبات مدیریتی ضروری است. بدون رفع این موانع، ظرفیت‌های عظیم ترانزیتی ایران همچنان مغفول خواهد ماند.