اقتصاد نگار – بررسی داده‌های مربوط به طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها نشان می‌دهد که حدود ۹۰ درصد از مالیات‌های وصول‌شده از اصناف تهران به ۱۶ استان محروم کشور اختصاص یافته است. در این میان، استان سیستان و بلوچستان که سهم ناچیزی در درآمدهای مالیاتی کشور دارد، یکی از اصلی‌ترین مقاصد این منابع مالی بوده است. این مسئله، بحث‌های متعددی را در میان کارشناسان اقتصادی در خصوص عدالت مالیاتی و تأثیر آن بر توسعه منطقه‌ای برانگیخته است.
در این راستا علی مرادی، اقتصاددان و پژوهشگر توسعه منطقه‌ای می‌گوید:
«اینکه بخش عمده‌ای از مالیات‌های وصول‌شده از تهران به مناطق محروم منتقل می‌شود، از منظر عدالت منطقه‌ای قابل دفاع است. با این حال، باید توجه داشت که این رویکرد، چالش‌هایی مانند تضعیف انگیزه‌های سرمایه‌گذاری در تهران و افزایش فشار مالیاتی بر اصناف پایتخت را به دنبال دارد.»
اما سمیرا خسروی، کارشناس مالیاتی نگاه متفاوتی به این مقوله دارد و در این راستا می‌گوید :
«نشان‌دار کردن مالیات‌ها گامی مثبت برای افزایش شفافیت در تخصیص منابع عمومی است. اما نکته مهم این است که آیا این منابع به شکل کارآمد و در جهت توسعه پایدار مناطق محروم هزینه می‌شوند یا خیر؟ بدون نظارت دقیق و تخصیص بهینه، این رویکرد ممکن است تنها در کوتاه‌مدت مؤثر باشد.». همچنین مهدی رضایی، عضو اتاق بازرگانی تهران نیز می‌گوید :
«اصناف و کسب‌وکارهای تهرانی بار اصلی مالیاتی کشور را بر دوش دارند، در حالی که بسیاری از آن‌ها با مشکلاتی همچون افزایش هزینه‌های جاری و کاهش قدرت خرید مردم مواجه‌اند. انتقال بخش قابل توجهی از درآمدهای مالیاتی تهران به استان‌های دیگر، بدون ایجاد مشوق‌های جبرانی، می‌تواند موجب تضعیف کسب‌وکارهای پایتخت شود.»
داده‌ها چه می گویند:
براساس آمارهای منتشرشده، استان تهران بیش از ۵۰ درصد درآمدهای مالیاتی کشور را تأمین می‌کند، در حالی که سهم آن از هزینه‌کرد بودجه عمومی کشور بسیار پایین‌تر از این میزان است. در مقابل، استان‌های کم‌برخورداری همچون سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و کهگیلویه و بویراحمد، با سهم اندک در درآمدهای مالیاتی، دریافت‌کنندگان اصلی این منابع بوده‌اند.
عدالت مالیاتی یا چالش برای پایتخت؟
در حالی که تمرکززدایی از درآمدهای مالیاتی و حمایت از استان‌های کم‌برخوردار یک ضرورت انکارناپذیر است، اما این سیاست باید به گونه‌ای اجرا شود که منجر به آسیب به اقتصاد پایتخت نشود. در غیر این صورت، ممکن است به جای توسعه متوازن، شکاف‌های اقتصادی میان استان‌ها عمیق‌تر شود.
